Pretraga
Kategorija članaka
Događaji 2024 (30)
Istorija (46)
Geografija (4)
Ličnosti (24)
Kolumne (5)
Sjećanje (2)
Zanimljivo (13)
Arhiva članaka
-
▼
2019
(
137
)
-
▼
авг 2019
(
12
)
- Privreda i tehnologija 2. dio- feljton
- Poraz Budućnosti od ekipe iz Bosanskih Lužana
- Omarska – Mladost DS 2- 1
- Privreda i tehnologija 1. dio - feljton
- Budućnost startovala peticom
- Komšijski derbi pripao Borcu
- Sloga se ne takmiči ove sezone
- Prosvjeta u Odžaku 2019 - FOTO
- Prosvjeta na bazenima u Loparama
- Polet 1926 - Mladost 1-2
- Сјећање на погинуле борце у Средњој Слатини
- Козјачки сусрети 2019
-
▼
авг 2019
(
12
)
Omiljene stranice
четвртак, 29. август 2019.
Privreda i tehnologija 2. dio- feljton
четвртак, август 29, 2019
|
Posted by
Предраг Пајић
Iguman Jovan Nedić, Selo Slatina kod Bosanskog Šamca i njena okolina, 1990
10. Privreda i tehnologija 2. dio
U Slatini je 1946. godine osnovana Selјačka radna zadruga. Bilo ih je 17 na području SO Bosanski Šamac. Nјihovim spajanjem i reorganizacijom formirane su nove zemlјoradničke radne zadruge 1953. i to u Crkvini, Gornjoj Slatini, Donjoj Slatini, Tišini, Obudovcu i Domalјevcu. U Gornjoj Slatini nosila je naziv „Pero Bosić“. Pored ovih zadruga postojalo je i državno polјoprivredno dobro „Zasjeka“. Kasnije je ponovo usledila integracija svih zadruga u jednu pod nazivom Zemlјoradnička zadruga „Tišina“ sa sedištem u Bosanskom Šamcu, a ostale zadruge su imale svojstvo pogona. Ova zadruga je najzad prerasla u Polјoprivredni kombinat „Bosanski Šamac“, koji praktično i sada postoji, a bivše zadruge su ostale kao pogoni. Godine 1975–1976. došlo je do stvaranja novog oblika udruživanja zemlјoradnika pod nazivom „Osnovni oblici kooperanata“ i danas se nalaze u Crkvini, Kornici, Donjoj Slatini, Obudovcu, Domalјevcu i Tišini. /42/
U Slatini je 1946. godine osnovana Selјačka radna zadruga. Bilo ih je 17 na području SO Bosanski Šamac. Nјihovim spajanjem i reorganizacijom formirane su nove zemlјoradničke radne zadruge 1953. i to u Crkvini, Gornjoj Slatini, Donjoj Slatini, Tišini, Obudovcu i Domalјevcu. U Gornjoj Slatini nosila je naziv „Pero Bosić“. Pored ovih zadruga postojalo je i državno polјoprivredno dobro „Zasjeka“. Kasnije je ponovo usledila integracija svih zadruga u jednu pod nazivom Zemlјoradnička zadruga „Tišina“ sa sedištem u Bosanskom Šamcu, a ostale zadruge su imale svojstvo pogona. Ova zadruga je najzad prerasla u Polјoprivredni kombinat „Bosanski Šamac“, koji praktično i sada postoji, a bivše zadruge su ostale kao pogoni. Godine 1975–1976. došlo je do stvaranja novog oblika udruživanja zemlјoradnika pod nazivom „Osnovni oblici kooperanata“ i danas se nalaze u Crkvini, Kornici, Donjoj Slatini, Obudovcu, Domalјevcu i Tišini. /42/
Kakva je sadašnja struktura zemlјišnog fonda individualnog sektora u Slatini i kakve se kulture seju, može se videti iz sledećih tabelarnih pregleda:/43/
Stanje prema popisu stanovništva, domaćinstva i stanova u 1981. g.
Tabela 1. u ha -
Mesna zajednica -
|
ukupne površine
|
obradive površine
|
Donja Slatina |
595
|
408
|
Gornja Slatina
| 1.195 | 863 |
Srednja Slatina
|
786
|
610
|
Gajevi
|
597
|
498
|
– Ukupno:
|
3.173
|
2.379
|
Stanje zemlјišta prema katastru na dan 31. maja 1981. godine
Tabela 2. u ha -
Kat. opština
|
ukupno
|
oran.
|
voćnj.
|
livade
|
pašnj.
|
šume
|
nepl. z.
|
D. Slatina
|
683
|
491
|
26
|
12
|
52
|
92
|
10
|
G. Slatina |
1.384
|
976
|
21
|
22
|
57
|
282
|
26
|
Sr. Slatina
|
1.025
|
868
|
7
|
85
|
4
|
77
|
14
|
Gajevi
|
526
|
434
|
9
|
7
|
14
|
50
|
12
|
– Ukupno:
|
3.648
|
2.769
|
63
|
126
|
127
|
501
|
62
|
Kao što se iz tabele može videti u strukturi obradivih površina najviše učestvuju oranice koje zauzimaju 2.769 ha ili 75,90% celokupne površine. Šume zauzimaju 13,77%, livade 3,45% i pašnjaci 3,49%. Površine pod voćarstvom su neznatne i pokrivaju samo 1,73% oraničnih površina, dok na neplodno zemlјište otpada 1,70%.
Iz ove analize proizilazi da postoje velike potencijalne mogućnosti za razvoj polјoprivrede. Međutim, one nisu sasvim iskorištene s obzirom da većina mlađeg sveta pod raznim uticajima napušta selo i odlazi u grad gde se zapošlјava, kao što je slučaj i u drugim krajevima naše zemlјe.
Kakvo je stanje zasejanih kultura bilo 31. maja 1981. godine, pokazuje sledeća tabela:
Tabela 3. u ha -
Iz navedenog pregleda vidi se da najveći deo zasejanih površinama otpada na žitarice. U 1981. godini pod žitaricama bilo je zasejano 1.836 hektara. Na drugo mesto dolazi stočno-krmno bilјe (563 ha), zatim povrtarsko bilјe (266 ha), dok je površina pod industrijskim bilјem neznatna – samo 60 hektara. Kao što je napred navedeno voćnjaci zauzimaju 1,73% polјoprivrednih površina, što ukazuje da su prirodni uslovi vrlo malo iskorišteni.
Od voća najviše je zastuplјena šlјiva. Ima ih 17.825 stabala. Druga po broju stabala je jabuka (3.120 stabala). Na treće mesto dolazi kruška, zatim višnja itd. Najmanje su zastuplјene kajsije sa samo 50 stabala.
Kakva je zastuplјenost žitarica i industrijskog bilјa po vrstama, pokazuje sledeća tabela:
Kakvo je stanje zasejanih kultura bilo 31. maja 1981. godine, pokazuje sledeća tabela:
Tabela 3. u ha -
Kat. opština
|
žitarice
|
industr. bilje
|
povrt. bilje
|
stočno krmn. bilje
|
D. Slatina
|
249
|
6
|
59
|
161
|
G. Slatina
|
735
|
6
|
75
|
160
|
Sr. Slatina
|
544
|
45
|
89
|
162
|
Gajevi
|
308
|
3
|
43
|
80
|
– Ukupno:
|
1.836
|
60
|
266
|
563
|
Iz navedenog pregleda vidi se da najveći deo zasejanih površinama otpada na žitarice. U 1981. godini pod žitaricama bilo je zasejano 1.836 hektara. Na drugo mesto dolazi stočno-krmno bilјe (563 ha), zatim povrtarsko bilјe (266 ha), dok je površina pod industrijskim bilјem neznatna – samo 60 hektara. Kao što je napred navedeno voćnjaci zauzimaju 1,73% polјoprivrednih površina, što ukazuje da su prirodni uslovi vrlo malo iskorišteni.
Stanje voća za 31. maja 1981. godine po broju stabala i vrstama možemo videti iz sledećeg pregleda:
Tabela 4.
Kat. opšt.
|
uk. stab.
|
treš.
|
višnja
|
kaj.
|
jabu.
|
dunj.
|
šljiva
|
bres.
|
ora.
|
kruš.
|
D. Slatina
|
4.600
|
30
|
400
|
5
|
510
|
35
|
3.360
|
55
|
30
|
175
|
G. Slatina
|
8.097
|
87
|
400
|
20
|
870
|
170
|
5.815
|
200
|
85
|
450
|
Sr. Slatina
|
7.368
|
15
|
85
|
1. 050
|
20
|
5.650
|
60
|
50
|
438
| |
Gajevi
|
4.697
|
50
|
284
|
25
|
690
|
100
|
3.000
|
158
|
50
|
440
|
– Ukupno:
|
24.762
|
182
|
1.169
|
50
|
3,120
|
325
|
17.825
|
473
|
215
|
1.503
|
Od voća najviše je zastuplјena šlјiva. Ima ih 17.825 stabala. Druga po broju stabala je jabuka (3.120 stabala). Na treće mesto dolazi kruška, zatim višnja itd. Najmanje su zastuplјene kajsije sa samo 50 stabala.
Tabela 5. u ha -
Interesantno je da je od svih povrtlarskih kultura najviše zastuplјen pasulј koji pokriva 34,20% svih površina pod povrćem. Ovde je verovatno i boranija uzeta u obzir koja se u poslednje vreme sve više gaji i izvozi na domaće tržište. Na drugo mesto po zasejanim površinama dolazi krompir (16%), zatim paprika (14,30%) i grašak (12%). Ostalo povrće je manje zastuplјeno i pokriva 2,20% do 7,90% ukupnih povrtlarskih površina.
Kat. opšt.
|
pšenica
|
ječam
|
zob
|
kukuruz
|
ukup.
|
soja
|
duvan
|
ukup.
|
D. Slatina
|
75
| 26 | 6 | 142 | 249 | 3 | 3 | 6 |
G. Slatina
|
240
| 48 | 11 | 436 | 735 | 6 | 6 | |
Sr. Slatina
|
115
| 28 | 7 | 394 | 544 | 6 | 39 | 45 |
Gajevi
|
104
| 27 | 6 | 171 | 308 | 3 | 3 | |
– Ukupno:
| 534 | 534 | 129 | 30 | 1.143 | 9 | 51 | 60 |
Kukuruz je najrasprostranjenija setvena kultura u Slatini. U 1981. godini pod kukuruzom je bilo zasejano 1.143 ha ili 62,25%% celokupne površine pod žitaricama. Pšenica dolazi ma drugo mesto (29,10%), ječam na treće (7,02%), dok je zob slabo zastuplјena i pokriva 1.63% navedene površine. Ostale žitarice nisu zastuplјene, iako su se pre rata sejali raž i proso u manjim količinama.
Od industrijskog bilјa proizvodi se jedino duvan i soja, koji pokrivaju samo 2,2% celokupne oranične površine. Pre rata proizvodilo se i drugo industrijsko bilјe: konoplјa, lan, ulјana repica i suncokret. Neke od njih korištene su za domaću upotrebu, kao konoplјa i lan od kojih se izrađivalo selјačko rublјe, postelјina i drugo. Duvan je odskora uveden kao proizvodna kultura, inače pre rata ovde se nije sejao.
Povrtlarske kulture pokrivaju samo 11% oraničnih površina što ukazuje da su slabo zastuplјene. Šta se od povrća proizvodi može se videti iz ovog tabelarnog pregleda – stanje 31. maja 1981. godine:
Tabela 6. u ha -
Kat. opšt.
|
krom.
|
luk c.
|
luk b.
|
pasu.
|
graš.
|
kupus
|
parad.
|
papr.
|
krast.
|
lub. i dinj.
|
D. Slatina
|
9
|
1
|
1
|
25
|
3
|
2
|
5
|
5
|
3
|
5
|
G. Slatina
|
14
|
4
|
3
|
18
|
17
|
5
|
12
|
2
| ||
Sr. Slatina
|
13
|
2
|
1
|
37
|
37
|
4
|
9
|
11
|
4
|
5
|
Gajevi
|
6
|
2
|
2
|
11
|
11
|
2
|
10
|
1
| ||
– Ukupno:
|
42
|
9
|
7
|
92
|
32
|
6
|
21
|
38
|
10
|
10
|
Što se tiče stočnog krmnog bilјa najviše je zastuplјena detelina, koja zauzima 93,60% ukupne površine pod ovom kulturom, dok ostalo krmno bilјe pokriva neznatne površine, što pokazuje sledeća tabela:
Tabela 7. u ha -
Kat. opšt.
|
detelina
|
lucerka
|
stoč. repa
|
kuk. za krmu
|
mešavina
tr. i leg.
|
ukupno
|
D. Slatina
|
147
|
5
|
1
|
8
|
161
| |
G. Slatina
|
160
|
160
| ||||
Sr. Slatina
|
140
|
4
|
1
|
6
|
11
|
152
|
Gajevi
|
80
|
80
| ||||
– Ukupno:
|
527
|
9
|
2
|
6
|
19
|
563
|
__________________________
/42/ Podatke dobio u Zavodu za društveno planiranje u Bosansko Šamcu.
/43/ Podaci dobijeni u SO-e bosanski Šamac prema izvorima: Pojedninačni statistički izvještaji - po katastarskim opštinama PO 22 b iod 1981. godine.
/42/ Podatke dobio u Zavodu za društveno planiranje u Bosansko Šamcu.
/43/ Podaci dobijeni u SO-e bosanski Šamac prema izvorima: Pojedninačni statistički izvještaji - po katastarskim opštinama PO 22 b iod 1981. godine.
Labels:
Feljton
|
0
comments
Пријавите се на:
Постови
(
Atom
)
Kalendar
Budućnost demonstrirala snagu protiv Bratstva
Dana, 21. aprila 2024. godine, Budućnost je ugostila svoje rivale iz Dubice, ekipu Bratstva, u okviru 10. kola PFL Modriča-Š...
Popularni postovi
-
Želјko Jurić , rođen je 3. maja 1976. godine u Bosanskom Šamcu. Do šesnaeste godine živeo je u Srednjoj Slatini. Godine 1993. pres...
-
U srijedu, 18. septembra, na stadionu u Miloševcu, odigrana je uzbudljiva utakmica između domaće ekipe FK "Posavine" i FK "Bu...
-
U nedjelju, 29. septembra 2024. godine, na stadionu Budućnosti u Gornjoj Slatini odigrala se možda ključna utakmica Područne lige Modriča - ...
-
PREDGOVOR Na početku želim da napomenem da sam materijal za pisanje ovog članka uzimao iz knjiga - "Selo Slatina kod Bosan...
-
Njivak, malo selo u opštini Pelagićevo u Republici Srpskoj, ima kratku, ali zanimljivu i složenu istoriju. Selo je tokom osamdesetih godina...